نزدیک به چند هزار سال است که آخرین شب پاییز یعنی شب یلدا که تاریک ترین و درازترین شب سال است توسط ایرانیان جشن گرفته می شود و آیین ها و رسومات مختلفی در این شب به یاد ماندنی در کنار هم سپری می کنند ، شب زیبایی که در شهرهای مختلف ایران آداب و رسومی دارد.                                  

یکی از مهم ترین شب های ایران باستان شب یلدا می باشد که از دیرباز تا به امروز مورد توجه و اهمیت ایرانیان واقع شده است جشن ها و شب نشینی هایی که در این شب توسط مردم در اقصی نقاط کشور برگزار می شود یک سنت دیرینه محسوب می شود که تا امروز نیز نه تنها از ارزش آن چیزی کم نشده است بلکه جایگاه بسیار ویژه ای در نزد ایرانیان پیدا کرده است.

مجله نیکان قصد دارد در این مطلب شما را با چند نوع غذای مناسب شب یلدا آشنا کند.

 

1. انار پلو

مواد لازم برای 4 نفر

 

برنج ۴ پیمانه

دانه انار ۲ پیمانه

سینه مرغ ۳ عدد

پیاز متوسط ۲ عدد

چوب دارچین ۱ عدد

خلال پسته نصف پیمانه

گشنیز خرد شده ۱٫۵ پیمانه

زعفران دم کرده ۲ قاشق غذاخوری

نمک ، فلفل سیاه و زردچوبه به اندازه کافی

 

طرز تهیه انار پلو:

برای تهیه انار پلوی مجلسی ابتدا در قابلمه ای آب می ریزیم و روی حرارت زیاد می گذاریم تا آب به جوش بیاید و بعد ۱ عدد از پیازها را پوست می گیریم و به ۴ قسمت تقسیم می کنیم و داخل آب جوش می ریزیم و چوب دارچین و سینه مرغ ها را با هم در آب در حال جوش قرار می دهیم

و حرارت را ملایم می کنیم و درب قابلمه را می گذاریم و اجازه می دهیم تا خوب پخته شوند. سپس سینه مرغ های پخته شده را از قابلمه بیرون می آوریم و اجازه می دهیم تا خنک شوند و بعد آن ها را ریش ریش می کنیم و کنار می گذاریم

پیاز باقی مانده را پوست می گیریم و روی تخته نگینی ریز خرد می کنیم و در تابه ای روغن می ریزیم و پیازها را داخل روغن تفت می دهیم تا نرم شوند و بعد گشنیز سینه مرغ های ریش شده و خلال پسته و دانه های انار را به مواد اضافه می کنیم

و با هم تفت می دهیم تا خوب مخلوط شوند و پس از ۵ دقیقه تابه را از روی حرارت بر می داریم. داخل قابلمه ای آب می ریزیم و کمی نمک به آن اضافه می کنیم و روی حرارت زیاد قرار می دهیم تا آب به جوش بیاید و بعد برنج را می شوییم

و آب آن را بیرون می ریزیم و داخل آب در حال جوش برنج را می ریزیم و هم می زنیم و دیگر به برنج دست نمی زنیم تا ۵ دقیقه خوب بپزد.بعد از گذشت ۵ دقیقه به برنج سر می زنیم و چند دانه از برنج را زیر دندان تست می کنیم.

اگر اطراف برنج کاملا پخته بود و مغز آن کمی سفت بود باید برنج را آبکش کنیم. قابلمه را از روی حرارت بر می داریم برنج را در آبکش خالی می کنیم و کمی آب سرد روی برنج می گیریم و آبکش را بر می داریم و ۱الی ۲ بار تکان می دهیم تا برنج ها جابه جا شوند

و له نشوند و بعد قابلمه را روی حرارت قرار می دهیم و کف ان روغن می ریزیم و اگر تمایل داشتید نان یا سیب زمینی کف آن می چینید و با کفگیر کم کم مقداری از برنج را کف قابلمه می ریزیم و بعد از مایه انار روی برنج می ریزیم.

و مجددا یک لایه برنج و لایه بعد مایه انار می ریزیم تا موادمان تمام شود و درب قابلمه را می گذاریم و روی حرارت زیاد قابلمه را می گذاریم تا داخل برنج بخار بپیچد و بعد حرارت را کم می کنیم. بهتر است زمانی که حرارت را زیاد می کنیم یک شعله پخش کن زیر قابلمه بگذاریم تا ته دیگ نسوزد.

پس از گذشت ۴۵ دقیقه الی ۱ساعت انار پلو شیرازی کاملا پخته شده است. غذا را در دیس می کشیم و مقداری از پلو را با زعفران دم کرده مخلوط می کنیم و روی دیس برای تزئین می ریزیم و با دانه های انار و خلال پسته تزئین می کنیم.

 

2. آش انار

یکی از خوراکی‌هایی که می‌توانید در این شب تهیه کنید و در کنار خانواده و دوستان میل کنید آش انار است آش انار یکی از غذا‌هایی است که اگر تا به حال نخورده باشید هم با آمدن اسمش می‌توانید تصور کنید که چقدر خوشمزه و لذیذ است آش انار برخلاف آش‌های دیگر مثل آش رشته و شله قلمکار بسیار سبک است در نتیجه در کنار سایر خوراکی‌های شب یلدا به راحتی می‌توانید از آن استفاده کنید

 

مواد اولیه لازم برای تهیه آش انار:

 

لپه خیس کرده: ۱/۴ پیمانه

عدس خیس کرده: ۱/۴ پیمانه

برنج خیس کرده: ۱/۲ پیمانه

سبزی آش: ۵۰۰ گرم (جعفری ۱۰۰ گرم، اسفناج ۱۰۰ گرم، تره ۱۵۰ گرم، گشنیز ۱۵۰ گرم)

پیاز داغ: ۴ قاشق سوپخوری

آب انار ترش: ۱ لیتر

قرص استاک گوشت: ۱ عدد

رب انار: ۲ تا ۳ قاشق سوپخوری

نعناع خشک: ۱ قاشق سوپخوری

تخم گشنیز پودر شده: ۱ قاشق غذاخوری

گلپر: ۱ قاشق سوپخوری

زردچوبه: ۲ قاشق چای‌خوری

ادویه کاری: ۱ قاشق چای‌خوری

دانه انار: ۱ پیمانه

نمک: به میزان لازم

فلفل سیاه: به میزان لازم

روغن مایع: به میزان لازم

گوشت چرخ شده: ۲۵۰ گرم

پیاز: ۱ عدد

طرز تهیه آش انار مخصوص شب یلدا:

 

۱.لپه و عدس را از شب قبل خیس کنید بعد با آب سرد تمیز بشویید چند بار در طول ۲۴ ساعت آب آن را عوض کنید برنج را هم از چند ساعت قبل تمیز بشویید و در آب سرد خیس کنید در تهیه این آش برنج در فرآیند پخت باید کاملاً له شود پس از برنج نیم دانه هم می‌توانید استفاده کنید.

 

۲.داخل قابلمه مناسب کمی روغن بریزید سپس پیاز داغی را که از قبل آماده کرده اید را داخل قابلمه بریزید زردچوبه را هم تفت دهید و به آن اضافه کنید زردچوبه را به اندازه‌ای تفت دهید که رنگ آن برگردد بعد هم نعناع خشک و تخم گشنیز پودر شده را به مواد اضافه کنید و چند دقیقه تفت دهید.

 

۳.قرص استاک را در آب در حال جوش حل کنید بعد به مواد اضافه کنید همیشه برای آش‌ها ظرفی را انتخاب کنید که گنجایش آن از مواد اولیه بیشتر باشد ظرفی مناسب است که حدود ۲ برابر مواد اولیه گنجایش داشته باشد بعد باید حدود نصف گنجایش ظرف آب بریزید البته در خصوص آش انار، چون بعداً باید آب انار هم اضافه کنید در مقایسه با آش‌های دیگر باید در ابتدا آب کمتری اضافه کنید

 

۴.لپه و عدسی را که از قبل خیس کرده اید و چند بار آب آن را عوض کرده اید را به مواد اضافه کنید وقتی لپه و عدس پخت برنج را هم اضافه کنید وقتی برنج کاملاً باز شد آب انار + رب انار را اضافه کنید اجازه دهید چند دقیقه روی حرارت بماند تا مجدداً به جوش بیاید

 

۵.وقتی آب مجدد به جوش آمد سبزی آش را اضافه کنید قبل از اینکه سبزی را اضافه کنید ۱ قاشق چای‌خوری نمک اضافه کنید نمک باعث می‌شود رنگ سبزی به آش پس ندهد بعد از اینکه سبزی را اضافه کردید اجازه دهید حدود نیم ساعت با حرارت متوسط روبه بالا با در باز بجوشد

 

۶.همچنان که آش در حال آماده شدن است می‌توانید کوفته قلقلی‌ها را درست کنید برای این منظور گوشت، پیاز رنده شده، فلفل سیاه، زردچوبه، نمک و ادویه کاری را با هم مخلوط کنید کاملاً با دست ورز دهید. ادویه کاری در گرفتن بوی زهم گوشت بسیار موثر است پس آن را فراموش نکنید

اگر دوست داشتید می‌توانید به کوفته قلقلی‌ها سبزی‌های معطر مثل نعناع هم اضافه کنید. اگر وقت دارید گوشت را در ظرف در بسته چند ساعت در یخچال استراحت دهید سپس کوفته‌ها را درست کنید. به این صورت که از گوشت به اندازه گردو بردارید در دستتان فرم دهید سپس در ظرف مورد نظر چند قاشق روغن بریزید و روی حرارت متوسط رو به بالا قرار دهید و اجازه دهید گوشت خودش را بگیرد.

 

تا وقتی که گوشت خودش را نگرفته با قاشق هم نزنید فقط هراز گاهی به کمک دسته تابه گوشت‌ها را جا به جا کنید که نسوزد بعد از اینکه گوشت خودش را گرفت حرارت را متوسط کنید و اجازه دهید گوشت خوب سرخ شود

 

هنگامی که گوشت خودش را گرفت، می‌توانید با قاشق آن را هم بزنید وقتی گوشت خوب سرخ شد و پخت کوفته قلقلی‌های شما آماده است به کوفته‌ها برای اینکه بپزد آب اضافه نکنید، چون گوشت آب می‌اندازد پس اجازه دهید با آب خودش بپزد

 

نکته مهم دیگر در فرآیند پخت گوشت این است که بعضی وقتی پیاز را رنده می‌کنند کاملاً آب پیاز را می‌گیرند و اصطلاحاً فقط تفاله‌های پیاز را به گوشت اضافه می‌کنند، اما بعد از پخت با این مشکل مواجه می‌شوند که گوشت بوی زهم می‌دهد؛ بنابراین نباید آب پیاز را کامل بگیرید بلکه وقتی پیاز را رنده کردید چند دقیقه آن را کنار بگذارید آبی که از پیاز جدا می‌شود را بگیرید و بقیه پیاز را به گوشت اضافه کنید اصلاً نیازی به فشار دادن پیاز و گرفتن تمام آب آن نیست

 

۷.کوفته قلقلی‌ها را اگر به این روش تهیه کنید به هیچ عنوان باز نمی‌شوند بنابراین می‌توانید از نیم ساعت پایانی به آش اضافه کنید یا اینکه بگذارید وقتی آش را از روی حرارت برداشتید به آن اضافه کنید

 

۸.نیم ساعت بعد از اینکه سبزی آش را اضافه کردید گلپر را اضافه کنید با دانه‌های انار، نعناع داغ، پیاز داغ و کوفته قلقلی تزیین کنید.

 

3. خورشت ناردون

مواد لازم خورش ناردون

ران مرغ ۴ تکه

انار متوسط ۱ عدد

آلو بخارا ۸ عدد

پیاز بزرگ ۱ عدد

رب انار ۲ قاشق غذاخوری

روغن مایع به اندازه کافی

شکر به اندازه کافی

نمک ، فلفل سیاه و زردچوبه به اندازه کافی

طرز تهیه خورش ناردون:

ابتدا پیاز را به صورت خلالی نازک خرد کنید سپس یک قابلمه مناسب روی حرارت قرار بدهید و مقداری روغن مایع داخل آن بریزید ، پس از اینکه روغن داغ شد پیاز خرد شده را به قابلمه اضافه کنید و آنرا کمی تفت دهید تا نرم شود

 

پس از اینکه پیاز نرم و شفاف شد مقداری فلفل سیاه و زردچوبه به آن اضافه کنید و تفت دادن را ادامه دهید تا پیاز با ادویه ها یکدست شود. در مرحله بعدی ران های مرغ را به قابلمه اضافه کنید و خوب تفت دهید تا سرخ شوند

در ادامه رب انار را به قابلمه اضافه کنید و آنرا به همراه پیاز و مرغ کمی تفت دهید تا طعم خامی رب انار گرفته شود. حالا چند لیوان آب جوش به قابلمه اضافه کنید و اجازه دهید مرغ با حرارت ملایم به مدت یک ساعت بپزد

 

در ۳۰ دقیقه پایانی پخت خورش آلو بخارا را اضافه کنید و در ۱۵ دقیقه پایانی پخت خورش انار را دان کنید و دانه های انار را به خورش اضافه کنید. در پایان طعم خورش را بچشید و در صورت تمایل مقداری شکر به آن اضافه کنید

 

نکته مهم در مورد خورش ناردون این است که این خورش به صورت کم آب سرو می شود ، پس باید خورش تا زمانی که خورش به روغن بیفتد روی حرارت بماند ، پس از اینکه خورش آماده شد آنرا به همراه کته یا برنج سرو کنید.

 

4. خورشت انار و بادمجان

مواد اولیه برای تهیه خورش انار و بادمجان

 

پیاز متوسط ۱ عدد

آب انار ۲ پیمانه

دانه انار 1 پیمانه

گوشت مرغ ۴۰۰ گرم

بادمجان قلمی ۳ عدد

روغن ۲ ق س

روش تهیه خورش انار و بادمجان

 

پیاز را پوست کنده و ریز خرد کنید؛بعد در تابه ای مقداری رروغن بریزید و روی حرارت بگذارید وقتی روغن داغ شد پیاز را سرخ کنید و پس از برشته شدن آن را از روغن دراورده به کناری بگذارید

مرغ را در روغن داغ در تابه گذاشته و سرخ کنید بهتر است هنگام سرخ کردن درتابه را بگذارید تا مرغ بهتر سرخ شود میتوانید کمی نمک و فلفل هم به مرغ اضافه کنید تا طعم دار شود

 

پس از سرخ شدن مرغ دانه های انار را هم به تابه اضاافه کنید و پس از کمی تفت دادن پیاز سرخ شده را هم افزوده و خوب مخلوط کنید

حالا نوبت اضافه کردن ادویه نمک و فلفل سیاه است پس از کمی تفت دادن مواد داخل تابه،میتوانید آب انار را اضافه کرده و در ظرف را بگذارید تا با حرارت کم آرام آرام بپزد و جا بیفتد

 

بادمجان ها را پوست کنده ،نمک زده و کناری بگذارید.بعد از حدود ۲۰ دقیقه آنها را با دستمال خشک کنید و در تابه ای با مقداری روغن سرخ کنید.۲۰ دقیقه مانده به آخر پخت ،بادمجانهای سرخ شده را به خورش اضافه کنید و اجازه دهید تا خورش جا بیفتد

اگر آب انار در دسترس نبود میتوانید ۲ قاشق سوپخوری رب انار غلیط اضافه کنید

 

5.سالاد لبو و انار

 

مواد لازم

لبو یا چغندر متوسط 3-4 عدد

انار متوسط 3-4 عدد

کلم قرمز 1 عدد کوچک

 

روغن زیتون به میزان لازم

نمک و فلفل سیاه یا قرمز به میزان لازم

آب لیموی تازه به میزان لازم

 

طرز تهیه:

برای تهیه این سالاد در ابتدا لبو یا چغندر ها را خوب بشویید و سپس آن ها را بپزید. برای پخت لبو هم می توانید با شیوه های معمول آن ها را بخار پز کنید، و یا اگر می خواهید لبو طعم شیرینی داشته باشد همراه با کمی شکر آن ها را بپزید. علاوه بر این می توانید سر و دم لبو ها را ببرید، سپس کمی روغن زیتون به آن ها اسپری کنید و آن ها را داخل فویل بپیچید و لبو ها را تا زمانی که کاملاً پخته شوند داخل فر با دمای 200 درجه سانتیگراد بگذارید. پس از پخته شدن لبوها، اجازه دهید کاملاً خنک شوند، سپس پوست آن ها را جدا کنید و به قطعات کوچک برش بزنید.

در این مرحله کلم قرمز را شسته و پس از خشک شدن به صورت رشته های نازک یا قطعات کوچک برش بزنید. حالا یک کاسه متوسط بردارید و لبو های خرد شده، کلم قرمز و انارهای دانه شده را داخل آن بریزید و با هم مخلوط کنید. سپس  نمک و پودر فلفل قرمز یا سیاه، روغن زیتون و آب لیمو ترش را به مواد اضافه کنید و خوب هم بزنید.

علاوه بر مواد ذکر شده، با توجه به ذائقه خود، که دوست دارید سالادتان مزه ترش، شیرین و یا ملسی داشته باشد، می توانید مقدار مواد اولیه را تغییر دهید و یا هویج، کیوی یا سرکه بالزامیک هم به سالاد اضافه کنید وطعم و رنگ بهتری به آن بدهید. در پایان، اگر دوست داشتید سس مایونز یا هزار جزیره به سالاد اضافه کنید و به خوبی مواد را مخلوط کنید و اجازه دهید چند ساعت در یخچال بماند تا مواد با هم ترکیب شوند

 

6. سالاد لبو و مرغ

مواد لازم

لبو 3 عدد

سیب زمینی 2 عدد

سینه مرغ 2 عدد

تخم مرغ 4 عدد

گردو 1 پیمانه

نمک و فلفل به میزان لازم

روغن زیتون به میزان لازم

سس مایونز به میزان لازم

 

طرز تهیه

برای تهیه این سالاد پر خاصیت و خوشمزه، در مرحله اول لبو، سیب زمینی، سینه مرغ و تخم مرغ را بپزید. پس از خنک شدن پوست آن ها را جدا کنید و به صورت نگینی خرد کنید و یا در صورت تمایل مواد را رنده کنید. لازم به ذکر است می توانید قبل از پختن مرغ، حدود چند ساعت آن را مزه دار کنید و در یخچال بگذارید تا طعم بهتری داشته باشد. می توانید با استفاده از سس سویا، رزماری، پیاز، آبلیمو و مواد دیگر آن را مزه دار کنید. یا تنها با اضافه کردن نمک و فلفل و زردچوبه آن را بپزید.

علاوه براین در این سالاد می توانید از انار دان شده نیز استفاده کنید. هم چنین اگر دوست دارید می توانید مقداری لوبیا سبز را نیز بپزید و به مواد اضافه کنید. پس از پختن و خرد کردن تمامی مواد، آن ها را داخل یک کاسه متوسط بریزید و نمک و فلفل و گردوهای خرد شده، روغن زیتون و آبلیمو را نیز به آن ها اضافه کنید و تمامی مواد را با هم مخلوط کنید. در مرحله آخر سس مایونز را به مواد اضافه کنید، خوب مخلوط کنید و برای 3 الی 4 ساعت مواد را در یخچال بگذارید.

 

7. مسمای انار

مواد اولیه برای تهیه مسمای انار

 

مرغ: یک عدد

 پیاز متوسط: چهار عدد

انار دانه شده: یک پیمانه

 رب انار: دو قاشق غذاخوری

 نمک و فلفل: به مقدار لازم

 روغن: به مقدار لازم

 زعفران دم‌کرده: به مقدار لازم

طرز تهیه مسمای انار برای شام یلدا

 

مرحله اول: پیازها را خرد می‌کنیم و در روغن داغ تفت می‌دهیم

 

مرحله دوم: مرغ را چند تکه می‌کنیم و در پیازها تفت می‌دهیم

مرحله سوم: انار دانه شده را با نمک، رب و زعفران و فلفل تفت می‌دهیم

 

مرحله چهارم: مقداری آب اضافه می‌کنیم و اجازه می‌دهیم برای ۴۵ دقیقه بپزد و جا بیفتد

مرحله پنجم: بعد از جا افتادن رب انار را اضافه می‌کنیم

 

مرحله ششم: می‌توانیم برای شیرین شدن یا ملس‌شدن مسما از مقداری شکر استفاده کنیم.

 

امیدوارم درست کنین و لذت ببرین .